کلینیک درمان اول
23 مرداد 1404
کیست مویی یا کیست پیلونیدال جزو شایع‌ترین مشکلات پوستی است که در ناحیه پایین کمر بروز می‌کند. امروزه به دلیل تغییر سبک زندگی مردم و کاهش تحرک و نشستن‌های طولانی‌مدت احتمال ایجاد کیست در این ناحیه افزایش می‌یابد. این بیماری به‌صورت یک برجستگی کوچک ظاهر می‌شود که درمان آن باید در همان مراحل اولیه بیماری پیگیری شود تا از بروز عوارض جدی‌تر و پیچیده‌تر جلوگیری شود. در ادامه توضیحاتی در مورد کیست پیلونیدال و علائم آن بیان شده و سپس به بررسی روش‌های درمان و راه‌های پیشگیری و مراقبت‌های پس از درمان پرداخته می‌شود.
کیست پیلونیدال یا کیست مویی یک بیماری پوستی رایج است که معمولاً در بین مردان جوان و افراد با موهای ضخیم و پرپشت ایجاد می‌شود. این کیست به‌صورت یک حفره یا کیسه کوچک در زیر پوست است که معمولاً در ناحیه پایین کمر، درست بالای خط باسن بروز می‌کند.
علت اصلی به وجود آمدن کیست پیلونیدال، برگشت مو به داخل پوست است که با واکنش التهابی بدن همراه می‌شود. این کیست حاوی مو، پوست مرده و گاهی ترشحات چرکی است. سبک زندگی کم‌تحرک، نشستن طولانی‌مدت (مثلاً رانندگان یا کارمندان)، اصطکاک و فشار مکرر در این ناحیه همگی جزو عوامل زمینه‌ساز برای بروز این بیماری هستند.
این بیماری در ابتدا به‌صورت یک برجستگی کوچک خود را نشان می‌دهد که حتی ممکن است درد چندانی هم نداشته باشد، اما به مرور زمان تجمع عفونت، متورم و دردناک شده و حتی باعث ایجاد آبسه می‌شود. درصورتی‌که عفونت افزایش یابد، احتمال خروج چرک و خون از داخل کیست وجود دارد. در ادامه به علائم کیست مویی می‌پردازیم.
در مراحل اولیه بیماری کیست پیلونیدال درد چندانی ندارد و تنها به‌صورت برجستگی کوچک، حساس یا قرمز در پایین کمر و نزدیکی خط باسن ظاهر می‌شود. درصورتی‌که در این مراحل بیماری درمان نشود به دلیل افزایش عفونت و شدت بیماری، علائم جدی‌تری بروز می‌کند.
یکی از علائم شایع، خروج ترشحات چرکی یا خونی از یک یا چند سوراخ کوچک روی پوست است. این ترشحات معمولاً بوی ناخوشایندی دارند و باعث تحریک پوست اطراف می‌شوند. علاوه بر خروج ترشحات، بیمار ممکن است به دلیل انتشار عفونت، دچار تب و لرز یا احساس خستگی شود. در این مواقع حتی نشستن‌های طولانی‌مدت و یا حرکاتی مانند خم شدن می‌تواند درد شدیدی برای بیمار به همراه داشته باشد.
بنابراین بیمار باید با مشاهده هر برجستگی غیرطبیعی در ناحیه مقعد به پزشک مراجعه کند؛ زیرا کلید پیشگیری از پیشرفت بیماری و نیاز به جراحی گسترده، تشخیص زودهنگام و توجه به علائم اولیه است. اگر کیست پیلونیدال به‌موقع درمان نشود، دوره‌های مکرر التهاب و ترشح را به دنبال خواهد داشت و زندگی روزمره فرد را دچار مشکل خواهد کرد.
روش درمان کیست پیلونیدال بسته به میزان پیشرفت، وجود عفونت و سابقه عود آن می‌تواند متفاوت باشد. در مراحل اولیه بیماری که کیست، کوچک و بدون عفونت است، روش‌های ساده خانگی تا حدودی می‌توانند مؤثر باشند. برای مثال رعایت بهداشت ناحیه، کوتاه کردن یا لیزر موهای اطراف، شست‌وشوی روزانه با آب و صابون ملایم و استفاده از کمپرس گرم برای کاهش التهاب همگی جزو مواردی هستند که با رعایت آنها می‌توان جلوی پیشرفت بیماری را گرفت.
در مواردی که کیست پیلونیدال عفونی باشد، پزشک ممکن است آنتی‌بیوتیک تجویز کند. اما این داروها درمان کامل بیماری را تضمین نمی‌کنند و نیاز است تا چرک داخل کیست کاملاً تخلیه شود. این تخلیه تحت بی‌حسی موضعی انجام شده و چرک و موی داخل آن خارج می‌شود.
در کنار این روش‌های درمانی، در موارد مزمن یا عودکننده نیاز به روش‌های پیچیده وجود خواهد داشت. جراحی باز، جراحی بسته و لیزر درمانی سه روش قطعی برای درمان کیست پیلونیدال هستند که در ادامه به توضیح هر روش می‌پردازیم.
جراحی باز: می‌توان گفت این روش تهاجمی‌ترین روش برای درمان کیست پیلونیدال است. در این روش کل کیست آلوده به همراه ناحیه اطراف برداشته می‌شود و محل زخم باز می‌ماند تا زخم به طور طبیعی از داخل به بیرون ترمیم شود. دوره نقاهت این بیماری طولانی است و نیازمند مراقبت زیاد برای تمیز نگه داشتن زخم دارد. این روش با وجود اینکه سخت به نظر می‌آید؛ ولی در عین حال احتمال بازگشت بیماری را کاهش می‌دهد.
جراحی بسته: تفاوت این روش با جراحی باز این است که پس از برداشتن کیست زخم بخیه زده می‌شود و بسته می‌ماند. این مورد علاوه بر اینکه درد بیمار را بعد از عمل کاهش می‌دهد، باعث کوتاه شدن دوره نقاهت می‌شود. با این وجود اگر تمام بافت آلوده برداشته نشود احتمال بازگشت بیماری وجود خواهد داشت.
لیزر: این روش یکی از پرکاربردترین و محبوب‌ترین روش‌ها برای درمان کیست است که تنها در مراکز مجهز قابل اجرا می‌باشد. لیزر درمانی روشی غیرتهاجمی است که با خونریزی کمتری همراه بوده و چون برش به‌صورت دقیق انجام می‌شود، به بافت‌های سالم آسیب کمتری وارد می‌شود و زخم سریع‌تر بهبود می‌یابد. این روش جای زخم کوچک‌تری دارد؛ اما نیاز داشتن به تجهیزات پیشرفته می‌تواند محدودیت‌هایی برای بیمار ایجاد کند.
در کل نمی‌توان یکی از روش‌های فوق را به‌عنوان بهترین روش درمان کیست پیلونیدال نام برد؛ زیرا انتخاب روش درمان به شرایط بیمار و نظر پزشک وابسته است. بیمار در صورت مشاهده هر کدام از علائم باید به پزشک مراجعه کرده و برای جلوگیری از عوارض طولانی‌مدت کیست مویی و جلوگیری از بازگشت مجدد آن با پزشک مشورت کند.
پیشگیری از وقوع هر بیماری، به‌مراتب هزینه مالی و جانی کمتری نسبت به درمان آن دارد. با رعایت برخی از نکات ساده می‌توان از بروز چنین مشکلات پوستی جلوگیری کرد. در ادامه به چند مورد اشاره می‌شود.
پس از درمان یا جراحی، مراقبت‌های بعدی نقش مهمی در جلوگیری از عود دارند. این مراقبت‌ها شامل شست‌وشوی روزانه زخم (طبق دستور پزشک)، تعویض منظم پانسمان، خشک نگه داشتن ناحیه و پرهیز از فعالیت‌های سنگین تا بهبودی کامل است.
مراجعه منظم به پزشک برای بررسی روند بهبود و اطمینان از بسته‌شدن کامل زخم ضروری است. هرگونه قرمزی، تورم یا ترشح غیرعادی باید سریعاً بررسی شود تا از عفونت یا بازگشت بیماری جلوگیری گردد. در کل با رعایت این نکات ساده، می‌توان احتمال بازگشت کیست پیلونیدال را به حداقل رساند و کیفیت زندگی را حفظ کرد.
کیست پیلونیدال به برآمدگی یا توده‌ای کوچک در ناحیه پایین کمر گفته می‌شود که در صورت درمان نشدن در مراحل اولیه، می‌تواند عفونی شده و مشکلات جدی‌تری ایجاد کند. علت اصلی بروز این عارضه، برگشت مو به داخل پوست است که به دلایلی مانند سبک زندگی کم‌تحرک، نشستن‌های طولانی‌مدت و عوامل مشابه اتفاق می‌افتد. برای درمان کیست پیلونیدال، روش‌های گوناگونی وجود دارد؛ از درمان‌های ساده و خانگی گرفته تا روش‌های تهاجمی‌تر مانند جراحی باز و بسته و همچنین روش‌های پیشرفته‌تری همچون لیزردرمانی. توصیه می‌شود افراد ضمن رعایت نکات بهداشتی و پیشگیری‌کننده، در صورت مشاهده علائم اولیه، هرچه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنند تا از پیشرفت بیماری و عوارض احتمالی جلوگیری شود.
مرکز تخصصی درمان اول با داشتن پزشکان مجرب و بهره‌گیری از روش‌های پیشرفته، به درمان مشکلات پوستی ناحیه مقعدی و تناسلی مانند کیست مویی می‌پردازد. این مرکز همچنین خدمات دیگری مانند کرایوتراپی، کولپوسکوپی، آنوسکوپی، دستگاه مکش، نمونه‌برداری، آزمایش‌های HPV و واکسیناسیون را با بهترین کیفیت و به‌صورت کاملاً به‌روز در اختیار مراجعه‌کنندگان قرار می‌دهد. برای کسب اطلاعات بیشتر راجع به این مرکز می‌توانید به سایت این مرکز به نشانی https://darmanaval.com مراجعه کنید.
